![]()
Δεν είναι συμπτωματικό ότι σε όλη τη διάρκεια της δημόσιας συζήτησης για το «Πάσχα στο χωριό» ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, έμεινε σιωπηλός, επισημαίνοντας, σε κάθε ερώτηση, ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονταν λίγο πριν από τη Μ. Εβδομάδα.
«Θυσιάσαμε το Πάσχα για ένα πιο ελεύθερο καλοκαίρι», λέει στο real.gr, παρακολουθώντας κάθε ημέρα σε πραγματικό χρόνο την αλήθεια των αριθμών ενός ακήρυχτου πολέμου.
Η αξιωματική αντιπολίτευση και το ΚΙΝΑΛ κατηγορούν την κυβέρνηση ότι υποχρέωσε τους πολίτες στο πλέον μακρύ lockdown διάρκειας έξι μηνών (το μεγαλύτερο στην Ευρώπη) για να καταλήξουμε, λένε, εκεί που βρισκόμασταν στις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου. Τί απαντάτε;
Θα είμαι πολύ σαφής – αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση εντελώς πρωτόγνωρη και κάθε μέρα μαθαίνουμε κάτι καινούργιο. Αυτή είναι η πραγματικότητα εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Κάθε μέρα αναπροσαρμόζουμε τη στρατηγική μας, τις εκτιμήσεις μας, τις αποκρίσεις μας απέναντι σε διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Τον Νοέμβριο αναγκαστήκαμε να μπούμε σε καθεστώς απαγορευτικού μετά από την εκρηκτική άνοδο των κρουσμάτων του Οκτωβρίου. Και με μικρές αναπροσαρμογές -όταν τα επιδημιολογικά δεδομένα μας επέτρεπαν μια κάποια χαλάρωση -κατορθώσαμε να φτάσουμε μέχρι σήμερα, όπου ο εκτεταμένος εμβολιασμός του πληθυσμού o οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη, μας υπόσχεται ότι το τέλος αυτής της περιπέτειας είναι προ των πυλών.
Η πορεία βεβαίως και δεν ήταν ανώδυνη. Όταν όμως έχουμε καταφέρει να κρατήσουμε όρθιο το Εθνικό Σύστημα Υγείας, όταν έχουμε δημιουργήσει το καλύτερο ίσως στην Ευρώπη εμβολιαστικό πρόγραμμα, όταν έχουμε στηρίξει ουσιαστικά την οικονομία εδώ και τόσους μήνες διαφυλάσσοντας τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των Ελλήνων πολιτών, επιτρέψτε μου να πω ότι η εύκολη και εκ του ασφαλούς κριτική «γιατί δεν ανοίξαμε νωρίτερα» ή «γιατί δεν κάνουμε φέτος Πάσχα στο χωριό» στερείται σοβαρότητας, δείχνει αμηχανία και μικροπολιτική διάθεση. Μοναδικός γνώμονας κάθε μέτρου που λαμβάνει η Κυβέρνηση είναι η προστασία της υγείας όλων μας και μοναδικό μέτρο των αποφάσεών μας είναι τα επιδημιολογικά δεδομένα – όχι τυχαίοι πειραματισμοί και επικίνδυνα λαϊκίστικα τσιτάτα με άδηλα αποτελέσματα.
Έχει η κυβέρνηση σχέδιο για ασφαλές καλοκαίρι με όσα συμβαίνουν στην εμβολιαστική εκστρατεία (αναφέρομαι στις αναβολές και στα εμπόδια με τις φαρμακοβιομηχανίες υπό εξέταση). Θα ακολουθήσετε την περσινή στρατηγική με τα ολοκληρωτικά lockdown σε νησιά και περιοχές που θα βλέπετε αναζωπύρωση κρουσμάτων;
Παρά τις όποιες καθυστερήσεις στις παραδόσεις των εμβολίων, όπου πράγματι σε ορισμένες περιπτώσεις δεν τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις των εταιρειών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, βρισκόμαστε πλέον σε καλό δρόμο. Εφόσον όλα εξελιχθούν βάσει του προγραμματισμού, το Μάιο θα διατεθούν 2-2,5 εκ. δόσεις εμβολίων, ενώ τον Ιούνιο 3,5-4 εκ. δόσεις. Η Επιχείρηση Ελευθερία βρίσκεται πραγματικά σε τροχιά «απογείωσης» και τα αποτελέσματά της ήδη γίνονται αισθητά με πάνω από 3 εκ. συμπολίτες μας να έχουν ήδη λάβει τουλάχιστον μια δόση εμβολίου. Το τείχος ανοσίας χτίζεται μέρα με τη μέρα και τον Ιούνιο πιστεύω ότι θα έχουμε φτάσει σε ένα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο.
Ως προς τη νησιωτική Ελλάδα, ήδη ολοκληρώνεται ο πλήρης εμβολιασμός στα νησιά με έως 1.000 κατοίκους, ενώ επιταχύνεται ο ρυθμός εμβολιασμών και στα μεγαλύτερα νησιά. Και πρέπει στο σημείο αυτό να σημειώσω ότι ο εμβολιασμός των κατοίκων στα νησιά μας αποτέλεσε ένα μεγάλο στοίχημα για το μηχανισμό μας – ήταν μια δύσκολη άσκηση δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων φύλαξης και συντήρησης των εμβολίων, την οποία έφεραν σε πέρας με υποδειγματικό τρόπο τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις και μαζί με την ΕΛ.ΑΣ, το Λιμενικό και τους Πυροσβέστες μας. Ήταν μια συλλογική δουλειά, μια μεγάλη προσπάθεια για την οποία πραγματικά αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους αυτούς τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής.
Όσο για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων της πανδημίας, έχουμε αποδείξει ότι, εφόσον τα επιδημιολογικά δεδομένα το επιβάλλουν, δεν διστάζουμε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις. Με τα υγειονομικά πρωτόκολλα όμως που έχουν προβλεφθεί για το άνοιγμα του τουρισμού, καθώς και τους εκτεταμένους εμβολιασμούς στον πληθυσμό, είμαι αισιόδοξος ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά κι ότι φέτος, θα έχουμε την ευκαιρία κι εμείς και οι επισκέπτες της χώρας μας να απολαύσουμε με ασφάλεια το ελληνικό καλοκαίρι. Από 15 Μαΐου που ανοίγει ο τουρισμός, σταδιακά επιστρέφουμε στην κανονικότητα. Με πολλή προσοχή, αλλά επιστρέφουμε.
Συμπληρώθηκαν 14 μήνες με κλειστά τα πανεπιστήμια. Απουσιάζει η στρατηγική της κυβέρνησης για την ακαδημαϊκή κοινότητα, όπως λέει η αντιπολίτευση ή θεωρείτε πως δεν υπήρχε εναλλακτική λύση;
Είναι αυτονόητο ότι θέλουμε τα Πανεπιστήμιά μας ανοιχτά και λειτουργικά, όπως θέλουμε και τα σχολεία μας. Κι είναι δεδομένο ότι οι εύλογες ανησυχίες της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι και δικές μας. Αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε δυο παραμέτρους. Αφενός ότι η τηλε-εκπαίδευση έχει αποδώσει πολύ ικανοποιητικά, αφετέρου ότι η ηλικιακή ομάδα των 18-25 είναι η πιο εκτεθειμένη σε ταχεία διασπορά του ιού – δεν καλύπτονται ακόμη από το εμβόλιο και δυστυχώς, πολλές φορές είναι πιο δύσκολο να πειθαρχήσουν στα μέτρα. Το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης τον περασμένο Οκτώβριο είναι πολύ ενδεικτικό. Οι νέοι μας, τα παιδιά μας, εκ φύσεως αισθάνονται άτρωτοι και όντως, αν νοσήσουν, οι πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά είναι πολύ μικρές. Η διασπορά όμως του ιού που μπορεί να προκαλέσει η ενίοτε ανέμελη στάση τους, είναι μια παράμετρος την οποία δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.
Οι νέοι στις πλατείες αποφασισμένοι να παραμείνουν. Με ποιο τρόπο θα πεισθούν να ακολουθήσουν το υγειονομικό πρωτόκολλο;
Η κόπωση των νέων - και όλων μας για να είμαστε ειλικρινείς - είναι λογική και αναμενόμενη. Ζούμε μια αφύσικη κατάσταση εδώ και πολύ καιρό και ειδικότερα για τους νέους ανθρώπους, οι περιορισμοί μοιάζουν πια ασφυκτικοί. Για να αντιμετωπίσουμε αυτή ακριβώς την κόπωση προχωρήσαμε, εξάλλου, σε μικρές «ανάσες ελευθερίας», ώστε να αποσυμπιεστούμε, να καταστεί ευκολότερη για όλους μας η τήρηση των μέτρων. Χρειάζεται, ωστόσο, λίγη ακόμα υπομονή. Προφανώς η λύση δεν είναι να έχουμε από έναν αστυνομικό να μας φυλάει, αν και η ΕΛ.ΑΣ κάνει μια τεράστια προσπάθεια να περιορίσει φαινόμενα πάρτυ σε πλατείες. Η μόνη ασφαλής οδός, όμως, δεν είναι άλλη από την τήρηση των μέτρων και σε αυτό ζητούμε από τους νέους μας να καταβάλλουν μια τελευταία προσπάθεια για χάρη των γονιών τους, των φίλων τους, των αγαπημένων τους. Και πρέπει όλοι να το καταλάβουμε – κάθε μέρα μετράει σε αυτή τη μάχη. Ό,τι μέτρο κι αν πάρουμε, αν για το επόμενο τρίμηνο δεν φοράμε τη μάσκα, δεν αποφεύγουμε τους συγχρωτισμούς, πάντα θα κινδυνεύουμε κι εμείς κι οι αγαπημένοι μας.
Αν η εμβολιαστική εκστρατεία δεν έχει ολοκληρωθεί το ερχόμενο Φθινόπωρο, εκτιμάτε ότι είναι πιθανό ένα ακόμα διαρκές lockdown;
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό μας κι εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά με τις παραδόσεις των εμβολίων, μέσα στο καλοκαίρι θα έχουμε ολοκληρώσει τη δημιουργία του τείχους ανοσίας στον γενικό πληθυσμό. Και σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι το εμβόλιο είναι για όλους μας ραντεβού ζωής κι επαναφοράς μας στην κανονικότητα - όσο περισσότεροι εμβολιαστούμε, τόσο πιο γρήγορα τα μέτρα και οι περιορισμοί θα γίνουν μακρινή ανάμνηση. Σίγουρα κάποια μέτρα θα συνεχίσουν να ισχύουν – θα είναι όμως ένα σαφώς πιο «φυσιολογικό» και ευοίωνο καλοκαίρι και με σύμμαχο τον εμβολιασμό, από φθινόπωρο θα μπορούμε -ελπίζω- να πούμε ότι έχουμε πια πάρει πίσω τις ζωές μας.
Έχετε σχέδιο για να μην ξανά κλείσουν τα σχολεία το Φθινόπωρο; Τα παιδιά του λυκείου και του γυμνασίου έχουν χάσει μεγάλο χρονικό διάστημα μακριά από τις τάξεις.
Τόσο η Υπουργός Παιδείας όσο και η Επιτροπή των επιδημιολόγων έχουν τονίσει πολλές φορές ότι το φυσικό περιβάλλον των παιδιών είναι το σχολείο κι αυτή είναι και η προτεραιότητά μας – η διασφάλιση της σχολικής κοινότητας μέσω της χρήσης των self-tests, ώστε τα παιδιά μας να επιστρέψουν στο άλλο τους «σπίτι» με ασφάλεια. Προχωράμε θωρακίζοντας την εκπαιδευτική κοινότητα, έχει ήδη ανοίξει η πλατφόρμα για τον εμβολιασμό των εκπαιδευτικών και σταδιακά, με σύμμαχό μας το τείχος ανοσίας που χτίζεται στον γενικό πληθυσμό και τη συνεργασία παιδιών και εκπαιδευτικών στη χρήση των self-tests, είμαστε αισιόδοξοι ότι η νέα σχολική χρονιά θα κυλήσει πολύ πιο ομαλά.
Ανοιξε η εστίαση. Γιατί η απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 23.00 δεν γίνεται από τα μεσάνυχτα; Είναι κάτι που αναρωτιούνται πολλοί.
Κάθε μέτρο που αίρουμε το αξιολογούμε και βήμα-βήμα προχωρούμε στο επόμενο. Το άνοιγμα της εστίασης είναι μια σημαντική κίνηση – θα αξιολογηθεί, θα «μετρηθεί» ως προς τα επιδημιολογικά δεδομένα και την επιβάρυνση που ενδεχομένως επιφέρει και αντιστοίχως, όλα τα μέτρα που σχετίζονται με το ωράριο, με τις μετακινήσεις, θα αξιολογηθούν κι αυτά με τη σειρά τους και στην ώρα τους. Δεν κάνουμε βιαστικές κινήσεις, προχωράμε μεθοδικά και με πολλή προσοχή.
14 μήνες μετά την εμφάνιση του κορωνοιού και τους εκατοντάδες νεκρούς και ταλαιπωρημένους συμπολίτες μας που νόσησαν, θεωρείτε ότι η στρατηγική που ακολούθησε η χώρα ήταν η πιο ωφέλιμη;
Η στρατηγική που ακολούθησε η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή ήταν σαφής και ξεκάθαρη: Πλήρης συνεργασία με τους επιστήμονες, τους ειδικούς μας. Διαρκής παρακολούθηση της πορείας της πανδημίας, μέσα από όλα τα στοιχεία που συλλέγουμε καθημερινά από την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων και των στενών επαφών τους κι από τις δομές υγείας μας. Και στιβαρές αποφάσεις θεμελιωμένες πάνω στα επιδημιολογικά δεδομένα – δύσκολες πολλές φορές, αλλά απαραίτητες. Είναι απόλυτα δεδομένο για όλους μας που ασχολούμαστε καθημερινά με τη διαχείριση αυτής της προφανούς κατάστασης ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να παίζουμε με τις προσδοκίες και τις ανάγκες του κόσμου, ούτε να διακινδυνεύουμε τη Δημόσια Υγεία. Και σε αυτή τη βάση πήραμε και την απόφαση να μην ανοίξουμε για το Πάσχα. Θυσιάσαμε το Πάσχα για ένα πιο ελεύθερο καλοκαίρι κι αυτό οι πολίτες το κατάλαβαν και το συμμερίστηκαν, όσο κι αν προσδοκούσαν μια περαιτέρω χαλάρωση.
Αυτή είναι η στρατηγική μας, καθημερινή προσαρμογή στα επιδημιολογικά στοιχεία, διαρκής επαγρύπνηση και αποφασιστικότητα. Και είναι πια πεποίθηση και του κόσμου, πιστεύω, ότι χωρίς τα μέτρα, χωρίς τους περιορισμούς, χωρίς την αναπόφευκτη ταλαιπωρία που έχουμε όλοι μας υποστεί, ο απολογισμός αυτής της πανδημίας θα ήταν πολύ πιο τραγικός. Κάθε συμπολίτης μας που έχασε τη μάχη είναι μια τραγωδία, μια αναντικατάστατη απώλεια. Κάθε συμπολίτης μας που νοσηλεύτηκε ή που ένιωσε την αγωνία της ασθένειας κάποιου προσφιλούς του προσώπου, πέρασε μια δοκιμασία. Ακριβώς, λοιπόν, λόγω της σοβαρότητας αυτής της κρίσης και των συνεπειών της σε ανθρώπινο επίπεδο, η στρατηγική μας μπορεί καμιά φορά να φάνηκε «σκληρή» - απέδωσε όμως κι έσωσε ανθρώπινες ζωές.
Πριν από λίγες ημέρες εκδώσατε μια ανακοίνωση για τον διαγωνισμό για τα self tests. Κατηγορήθηκε η κυβέρνηση για "σκοτεινές διαδρομές" και φωτογραφικές διατάξεις.
Τα πράγματα με την προμήθεια των self-tests είναι απολύτως ξεκάθαρα και διαυγή και η Πολιτική Προστασία, με συνέπεια και δημόσιες τοποθετήσεις, ενημέρωνε διαρκώς για τις εξελίξεις στο θέμα αυτό. Σε σχέση με τον πρώτο διαγωνισμό που προκηρύξαμε, πάντα τηρώντας τις απαραίτητες διαδικασίες και υπό τον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατέστη σαφές ότι μια από τις εταιρείες που ανέλαβε προσωρινός ανάδοχος, αδυνατούσε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στους χρόνους που όφειλε. Αμέσως κινήσαμε τις προβλεπόμενες διαδικασίες ώστε να κηρυχθεί έκπτωτη και η προβλεπόμενη εγγύηση ύψους περίπου 500.000 ευρώ να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου. Κι αμέσως προκηρύξαμε και δεύτερο διαγωνισμό προκειμένου να καλύψουμε έγκαιρα τις ανάγκες της χώρας μας σε self-tests. Όταν όμως οι συμμετέχουσες εταιρείες επιδίδονται σε αγώνα προσφυγών η μία κατά της άλλης με τον διαγωνισμό να καθίσταται εν τοις πράγμασι ανενεργός και την κατασκευάστρια εταιρεία να μας ενημερώνει ότι μια εκ των εταιρειών που συμμετέχουν στο διαγωνισμό συνεργάζεται με ενδιάμεση εταιρεία, για την οποία υπάρχουν εύλογες υπόνοιες διακίνησης πλαστών παρτίδων, εκ των πραγμάτων ο διαγωνισμός έπρεπε να ακυρωθεί. Κι αυτό κάναμε.
Επιπλέον, απευθυνθήκαμε απευθείας στην κατασκευάστρια εταιρεία, ώστε και τις απαραίτητες ποσότητες να διασφαλίσουμε και να αποφύγουμε επιπρόσθετα κόστη μεσαζόντων. Κλείσαμε μια ιδιαίτερα επωφελή συμφωνία για το ελληνικό Δημόσιο και τις επόμενες ημέρες παραδίδονται στη χώρα μας, τμηματικά, 18 εκ. self-tests στην τιμή των 1,35 ευρώ/ τεμάχιο. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο διασφαλίσαμε απρόσκοπτη τροφοδοσία με self-tests ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες του σχεδιασμού μας, αλλά και τον ποιοτικό έλεγχο των προϊόντων, καθώς κι ένα σημαντικότατο δημοσιονομικό όφελος. Η εκτίμησή μας με βάση τις τρέχουσες τιμές στην αγορά είναι ότι από τη συμφωνία αυτή με την κινεζική εταιρεία Joysbio, το Δημόσιο επωφελήθηκε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Βρεθήκατε στο μάτι του κυκλώνα από τη θέση του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας. Αν μπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω στην ημέρα που σας ανέθεσε τα συγκεκριμένα καθήκοντα ο Πρωθυπουργός θα δεχόσασταν πάλι ή θα λέγατε όχι;
Σίγουρα δεν θα έλεγα όχι! Η Πολιτική Προστασία είναι μια τεράστια πρόκληση – μια δομή κι ένας μηχανισμός τους οποίους αναδιαρθρώνουμε εκ βάθρων και που μπορούν να προσφέρουν πολλά στην καθημερινότητα του πολίτη, κάνοντας τη ζωή όλων μας πιο ασφαλή. Είναι απόλυτο, βαθιά πατριωτικό και καθημερινό στοίχημα η θωράκιση της χώρας μας απέναντι στον κίνδυνο. Είναι τεράστια τιμή η εμπιστοσύνη που μας δείχνει ο Πρωθυπουργός σε αυτό μας το έργο, είναι σίγουρα τεράστια η ευθύνη, αλλά είναι και ανυπέρβλητη ανταμοιβή να δημιουργείς, να είσαι χρήσιμος, να αφήνεις κάτι σημαντικό πίσω σου ως παρακαταθήκη για τη χώρα. Σε καμία περίπτωση δεν το μετανιώνω, παρά το προσωπικό κόστος που αναμφίβολα υπάρχει. Και γι’ αυτό συνεχίζω, γιατί πιστεύω σε αυτό που κάνω. Τα παιδιά μας, οι επόμενες γενιές και θα είναι και θα αισθάνονται ασφαλείς. Το όραμα του πρωθυπουργού, το σχέδιο της Κυβέρνησης για μια ασφαλή χώρα είναι πρόκληση ευθύνης και είμαι χαρούμενος που την υπηρετώ.
